လမ္းသစ္: အသံဖမ္း ဦးဘသိန္း နဲ႔ တကၠသုိလ္ေအးေမာင္ တုိ႔ တူ၀ရီး ရဲ႕ ဂီတ သမုိင္းမွတ္တုိင္

သူ႔ကို လူေအးေလးမို႔ ခ်စ္စႏိုးနဲ႔ “ဘိုေအး” လို႔ မိသားစုေဆြမ်ိဳး သားခ်င္းေတြက ေခၚၾကပါတယ္။ ေဖေဖ ရဲ႕ တစ္ဦးတည္းေသာ အမႀကီး၊ ကၽြန္မတို႔ႀကီးေတာ္ ေဒၚျမခင္ နဲ႔ ဘႀကီး ဦးဘဦး တို႔ရဲ႕သားသမီး ၇ ဦး အနက္ ၆ ေယာက္ေျမာက္ သားေထြးျဖစ္ၿပီး အမည္ရင္း ကေတာ့ “ေအးေမာင္” ျဖစ္ပါတယ္။

ေမာင္ႏွမေတြထဲမွာ အႀကီးဆံုးျဖစ္သူ ကိုေစာလႈိင္ က ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္၊ ရွင္ျပဳခါနီး ဆဲဆဲ၊ ျခံထဲမွာကစားရင္း သစ္ပင္ေပၚကျပဳတ္က်ၿပီး ဆံုးပါးခဲ့ရေပမဲ့ က်န္တဲ့ အကိုေတြျဖစ္တဲ့ - (ေက်ာင္းသြားေဖၚ သီခ်င္း သီဆို သူနဲ႔ တစ္ပြင့္ မာလာ သီခ်င္းေရးစပ္သီဆိုသူ) ကိုျမင့္လြင္ (ခ) ကိုျမဦး၊ (ဘဝသခင္ သီခ်င္း သီဆိုသူ)

ကိုတင္ထြန္း (ခ) ကိုတင္ထြဋ္၊ (ေဖေဖေျပာေသာပံုျပင္) သီခ်င္း နဲ႔ ဂီတေလာကထဲ ဝင္ေရာက္လာသူ ကိုတင္ဝင္း (ခ) ကိုတင္ေအာင္မိုး တို႔ကို အားက် အတုယူရင္း … ၁၉၆၈-၆၉ ခုႏွစ္ ၁၀ တန္းေက်ာင္းသား အရြယ္မွာ အထက္တန္းေက်ာင္းသုံးျမန္မာစာ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာဆရာ မ်ိဳးျမင့္ေဆြ ရဲ႕ “ဂ်ိန္းေဖါပြဲေတာ္” ကဗ်ာကို သံစဥ္ သြင္းၿပီး စာက်က္ခဲ့ရာက အစျပဳလို႔ ... ျမန္မာ့ စတီရီယိုေတးဂီတေလာကထဲကို စတင္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ကိုေအးေမာင္ ဟာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အရြယ္ ကတည္းကစၿပီး ဂစ္တာ ကို ေလ့က်င့္ တီးခတ္ခဲ့တဲ့ အျပင္ ဘီတီ ဘရားသား ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ ညီအကိုေတြ စုဖြဲ႕ထားတဲ့ “Dream Makers” အဖြဲ႕ရဲ႕ အမာခံ ဂစ္တာ သမား အျဖစ္နဲ႔ ဝါသနာပါရာ ဂီတ အႏုပညာကို ပံုေဖၚခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ိန္းေဖါပြဲေတာ္ သီခ်င္း ကို ပထမဦးဆံုး သီဆိုသူက ကိုတင္ေအာင္မိုး (lead vocal) ျဖစ္ၿပီး ကိုေအးေမာင္ က ေနာက္ခံ အသံ (second vocal) နဲ႔ အားျဖည့္ ကူညီရင္း ညီအကိုႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ဟန္ခ်က္ ညီညီ သီဆိုမႈကို ဦးေလးျဖစ္သူ ကၽြန္မေဖေဖ ဦးဘသိန္း က “Ampex” Stereophonic tape recorder နဲ႔ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွာ အသံဖမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ိန္းေဖါပြဲေတာ္ အပါအဝင္ ေတးသီခ်င္း ၈ ပုဒ္ ကို ဦးဘသိန္း က စတီရီယို စနစ္နဲ႔ အသံ ဖမ္းေပး ခဲ့လို႔ ျမန္မာျပည္ စတီရီယို ေလာကရဲ႕ ပထမဆံုး စတီရီယို သီခ်င္းမ်ား အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
(ဒီသီခ်င္းေတြထက္ ေစာတဲ့ Stereo စနစ္ နဲ႔ ဦးဘသိန္း အသံဖမ္းေပးခဲ့တဲ့ သီခ်င္းေတြ ကေတာ့ ဦးအံ့ႀကီး သီဆို ခဲ့တဲ့ ေက်းရြာဝါဒ ၊ ၿမိဳင္ေဟမဝန္ၿမိဳင္ထ ၊ ရန္ကုန္သူ စတဲ့ သီခ်င္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ေႏွာင္း ပုိင္း “Ampex” recorder လက္၀ယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္မွာ ပြဲဦးထြက္ အသံ သြင္းခဲ့ လုိ႔ ျမန္မာျပည္မွာ စတီရီယုိ စနစ္နဲ႔ အသံဖမ္းယူျခင္းကုိ ကၽြန္မတုိ႔ေဖေဖ ဦးဘသိန္း က စတင္ခဲ့ေၾကာင္း မိသားစု မွတ္တမ္းမ်ားရွိပါတယ္။)

လူငယ္ေတြ ဆံပင္ရွည္ထား၊ ေခါင္းေလာင္းေဘာင္းဘီ၀တ္၊ ဂစ္တာ ကုိင္ရင္ လမ္းသရဲ လုိ႔ သိမ္းက်ဳံး သမုတ္ ၾကတဲ့ေခတ္ … လူငယ္ထု ၾကားမွာ ေဆးေျခာက္၊ ဘိန္းျဖဴ၊ နံပါတ္ဖုိး တုိ႔ အရမ္းေခတ္စားတဲ့ ကာလ … ဒီလုိ အခ်ိန္မွာ ေဖေဖ က သူရဲ႕ တူေတြ တူမေတြ လမ္းမွားေပၚ မေရာက္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းေပးရင္း၊ သူတို႔ ဝါသနာပါတဲ့ ဂီတ အလုပ္ကိုလည္း ေက်ာင္းတက္ရင္း တစ္ဖက္နဲ႔ လုပ္ႏိုင္ၾကေအာင္၊ ေဖေဖ ကိုယ္တိုင္လဲ ဂီတ နဲ႔ အသံဖမ္းျခင္းကို ဝါသနာႀကီးေလေတာ့ အားလုံးကို အိမ္မွာ စုေဝးေစၿပီး တီးၾက ဆုိၾကဖုိ႔ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဥယ်ာဥ္မႈးႀကီးလို ေျမေတာင္ေႁမႇာက္ေပးခဲ့တဲ့ အထဲမွာ ပထမဦးဆုံး ကေတာ့ သူ႔တူေလး ေမာင္ေအးေမာင္ ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကုိေအးေမာင္ က ေန႔ခင္း ဆုိရင္ ရန္ကုန္ စီးပြားေရး တကၠသုိလ္မွာ ေက်ာင္းတက္၊ ေက်ာင္းခ်ိန္ၿပီးတဲ့ ညေနဆုိရင္ ကၽြန္မတုိ႔ အိမ္ကုိ ေရာက္လာၿပီး သူေရးထားတဲ့ သီခ်င္းေတြကုိ ဆုိျပတတ္ပါတယ္။ သူလာရင္ ရယ္စရာေတြေျပာ၊ အရႊန္းအေဖါက္ ေရာက္တတ္ရာရာ စာသားေတြကုိ သူ႔ဟာသူ သံစဥ္ထည့္၊ ဂစ္တာ တီးၿပီး ဆုိျပ တတ္ေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ေမာင္ႏွမေတြကလည္း သူဆုိျပတဲ့ သီခ်င္းေတြကုိ ေအာက္ေမးျပဳတ္ ေငးေမာရင္း နားေထာင္ၾကတာေပါ့။

(အဲဒီအခ်ိန္က နာမည္ႀကီး ႏုိင္ငံျခား တီး၀ုိင္းေတြျဖစ္တဲ့ The Shadows, The Ventures တုိ႔ရဲ႕ သီခ်င္းေတြကုိ ကုိေအးေမာင္ က ဆုိျပ တီးျပေလ့ ရွိေတာ့ အဲဒီ သီခ်င္းေတြကုိ မွတ္ထားၿပီး ကၽြန္မ တုိ႔ ငယ္ငယ္ က တံမ်က္ စည္းကုိ ဂစ္တာလုပ္၊ ပါးစပ္က ဂီတာသံ ထြက္လုိ႔ သီခ်င္း ဆုိတမ္း ကစားခဲ့ၾကတာကုိ ငယ္ဘ၀ အမွတ္တစ္ရ တစ္ခု အျဖစ္နဲ႔ ျပန္လည္ ျမင္ေယာင္မိပါတယ္။)

တေန႔မွာေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ အိမ္ကုိ အလည္ေရာက္ေနတဲ့ ဘႀကီးသိန္း (ဂီတစာဆုိ မႏၱေလး-ဦးဘသိန္း) နဲ႔ ကုိေအးေမာင္ တုိ႔ စကားရည္လုၾကပါတယ္။ ကုိေအးေမာင္ က သူေရးထားတဲ့ ေကာ္ပီ သံစဥ္သီခ်င္းေတြျဖစ္တဲ့ မာယာခ်စ္သည္း (Lodi – CCR) နဲ႔ ေခ်ာႏွမ မာယာ (Di Tong Jun Ka Tang – Indonesian song) တုိ႔ကုိ ဆုိျပရင္း … ”ဘႀကီးသိန္း က ဦးေလးအံ့ႀကီး ဆုိဖုိ႔ own tune သီခ်င္းေတြဘဲ ေရးေပးတယ္၊ ကၽြန္ေတာ့္ အတြက္ ေကာ္ပီ သီခ်င္း ေရးတတ္ရင္ ေရးေပးပါဗ်ာ” လုိ႔ စကားနာ ထုိးပါေလေရာ။

ဦးအံ႔ၾကီး ႏွင္႔ တကၠသိုလ္ ေအးေမာင္

ဘႀကီးသိန္း ကလည္း အားက်မခံ “က်ဳပ္ တစ္သက္လုံး own tune သီခ်င္းေတြဘဲ ေရးလာတာ ဘဦးသား ဘုိေအးနဲ႔ က်မွ ဘာလုိ႔ ေကာ္ပီသီခ်င္း မေရးတတ္ရမွာလဲ … ေကာ္ပီ သီခ်င္းေရးရတာ ဘာခက္တာမွတ္လုိ႔” ဆုိၿပီး အဲဒီေခတ္က အေတာ္ လူႀကဳိက္မ်ားတဲ့ Venus ေတးသြား သံစဥ္မွာ ျမန္မာ စာသား ထည့္ေရးေပး လုိက္ တာ “သက္ဆုိင္သူသုိ႔“ အမည္ရတဲ့ အလန္းစား သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္လာပါတယ္။

ႏုိင္ငံေက်ာ္ ဂီတ စာဆုိႀကီး တစ္ဦးက တူသား ေမာင္ဘုိေအး ကုိ ေမတၱာေရွ႕ထား၍ ခ်ီးျမွင့္တဲ့ ဂီတအႏုပညာလက္ေဆာင္လုိ႔ ဆုိရင္လည္း မွန္ပါတယ္။ (တစ္ကယ္ေတာ့ ကုိေအးေမာင္ အတြက္ ဘႀကီးသိန္း ေရးေပးခဲ့တာ ေကာ္ပီ သီခ်င္း ၂ ပုဒ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ က်န္ ၁ ပုဒ္ ကုိ ကၽြန္မ မေသခ်ာလုိ႔ အကုိ အမေတြကုိ ျပန္ေမးၿပီး ေနာက္မွ ေဖၚျပေပးပါမယ္။)

ဒီလုိနဲ႔ … ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ေမလ … မုတ္သုန္ အ၀င္ မုိးရြာၿပီးခါစ ေျမရနံ႔ သင္းပ်ံ႕ေနတဲ့ ေန႔တေန႔မွာ ကုိေအးေမာင္ တစ္ကုိယ္ေတာ္ တီးခတ္မႈ (Lead, Bass & Rhythm guitar, Clarophone/Gretsch home organ, Harmonica) နဲ႔ သီဆုိမႈ (Lead & Second vocal) တုိ႔ကုိ ေဖေဖ ဦးဘသိန္း က Stereo Multiple recording technic နဲ႔ စတင္ အသံဖမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။

Multiple recording နည္းပညာ အတြက္ ေဖေဖ ရဲ႕ သင္ဆရာေတြ ကေတာ့ အခ်ိန္အား ရတုိင္း ႀကဳိးစားၿပီး သူ ဖတ္ မွတ္ ေလ့လာခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ အသံပုိင္း ဆုိင္ရာ စာအုပ္ စာေပေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။

ထုိစဥ္က Ampex recorder ဟာ 2 track stereo recorder ျဖစ္လုိ႔ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕ အေျခခံ အတီးပုိင္း ဆုိင္ရာကုိ အသံသြင္းတဲ့ အခါ ကုိေအးေမာင္ တစ္ယာက္ထဲ Drums တီးတာကုိ ၁ ခါ အသံ ဖမ္းယူထား၊ ေနာက္ Bass guitar တီးတာကုိ ၁ ခါ အသံ ဖမ္းယူထား၊ အဲဒီ ၂ သံ ကုိ ၁ သံတည္းျဖစ္ေအာင္ ေပါင္းၿပီးေတာ့မွ ေနာက္တစ္ၿပန္ Lead guitar သံကုိ ထပ္ျဖည့္၊ ၂ သံကုိ ၁ သံတည္းျဖစ္ေအာင္ ျပန္ေပါင္း၊ Rhythm guitar နဲ႔ Home organ အတီး သံေတြ အားလုံး စုံၿပီဆုိမွ အဆုိ သံကုိ ထပ္ၿပီး အသံဖမ္း၊ အတီး အဆုိ ၂ သံ ရုပ္လုံးေပၚလာရင္ ဟာမုိနီ အဆုိသံ ထပ္ေရာစပ္ … စသျဖင့္ ထပ္ျပန္ တစ္လဲလဲ အသံ ၁ သံခ်င္း စီကုိ စိတ္ရွည္ လက္ရွည္ အသံ ဖမ္းယူခဲ့ရလုိ႔ ၃ မိနစ္ခန္ ႔ရွည္တဲ့ သီခ်င္း တစ္ပုဒ္ျဖစ္လာဖုိ႔ ၃ နာရီထက္ မနည္း အခ်ိန္ယူ အခ်ိန္ေပးခဲ့ရပါတယ္။

အဲဒီ အခ်ိန္တုန္းက ကုိေအးေမာင္ က ေန႔ခင္းပုိင္းမွာ ေက်ာင္းတက္၊ ေဖေဖ ကလည္း သူတုိ႔ေမာင္ႏွမတစ္စု ပုိင္တဲ့ ဘီတီ ဘရားသားေကာ္ဖီ လုပ္ငန္းကုိ ျပည္သူပုိင္ အသိမ္း ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ သာေကတ ေရႊျခေသၤ့ေကာ္ဖီ စက္ရုံမွာ မန္ေနဂ်ာ ရာထူး နည္းျပ အျဖစ္ နဲ႔ (၁၉၆၉ မွ ၁၉၇၂ အထိ) အစုိးရ ၀န္ထမ္းဘ၀ ေရာက္ခဲ့ရေတာ့ တေနကုန္ (နံနက္ ၈ နာရီမွ ညေန ၄ နာရီခြဲ အထိ) တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရလုိ႔ ညေန အလုပ္ ကျပန္ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္က်မွ တူ၀ရီးႏွစ္ေယာက္ ၀ါသနာပါရာ ဂီတ လုပ္ငန္းေတြကုိ ညမုိးခ်ဳပ္ သန္းေခါင္တုိင္ေအာင္ လုပ္ၾကရပါတယ္။

စႏၵယားမ်ိဳးနိုင္ . သိန္းတန္ . ေအးေမာင္

ကုိေအးေမာင္ က စီးပြားေရး တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ျဖစ္လုိ႔ သူ႕အမည္ရင္း ေအးေမာင္ ရဲ႕ အေရွ႕မွာ “တကၠသုိလ္” ဆုိတာ ထည့္ဖုိ႔ ကၽြန္မ ေမေမ ေဒၚတင္တင္ၾကည္ က အႀကံေပးခဲ့ တာေၾကာင့္ “တကၠသုိလ္ေအးေမာင္” ရယ္လုိ႔ အမည္တြင္ လူသိမ်ားလာခဲ့ရပါတယ္။

သီခ်င္း ၁၀ ပုဒ္ ကုိ အသံသြင္းၿပီး သြားေတာ့ ပရိသတ္နား ေပါက္ေရာက္ေစဖုိ႔ ေဖေဖ့ ခမ်ာ မေနသာဘဲ အ လုပ္နားတဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ အုိပယ္လ္ကားထဲ ဓါတ္ဆီ အျပည့္ထည့္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမဳိ႕လည္ေခါင္မွာရွိတဲ့ ေတးသံသြင္း ဆုိင္ေတြကုိ တစ္ဆုိင္ တက္ဆင္း တူ၀ရီးႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ ႀကဳိးပမ္း အားထုတ္မႈ တိတ္ေခြေလး ကုိင္ၿပီး ၀ယ္ယူ အားေပးဖုိ႔ ေအာက္က်ဳိ႕ ေတာင္းပန္ခဲ့ရျပန္ပါတယ္။

တစ္ခ်ဳိ႕ဆုိင္ေတြက ေဖေဖ အာေပါက္ေအာင္ ေျပာေပမဲ့ သီခ်င္းကုိ နားေတာင္ မေထာင္ဘဲ မ၀ယ္လုိလုိ႔ ျငင္းဆုိ လႊတ္ၾကသလုိ တစ္ခ်ဳိ႕ဆုိင္ေတြ က်ေတာ့လည္း ေဖေဖ့ ရဲ႕ စကား အေျပာေကာင္းတာရယ္၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ေလးစား ခင္မင္မႈ ရွိတာရယ္ေၾကာင့္ သီခ်င္း တစ္ေခြစာကုိ ဆုံးေအာင္ နားေထာင္ၿပီး ၀ယ္ယူဖုိ႔ ေစ်းစကားဆက္ေျပာၾကပါတယ္။

ဦးဘသိန္း ဟာ ဒီလုိ အပင္ပမ္းခံၿပီး သူ႔အခ်စ္ဆုံး တူေတာ္ေမာင္ တကၠသုိလ္ေအးေမာင္ ရဲ႕ ဂီတ အႏုပညာ သစ္ပင္ကုိ မ်ဳိးေစ့ခ် စုိက္ပ်ဳိး ေရေလာင္း ေပါင္းသင္ေပးခဲ့တဲ့ အျပင္ ကုိေအးေမာင္ ရဲ႕ ပင္ကုိယ္ ဂီတ အႏုပညာပါရမီ ထူးျခားမႈေၾကာင့္လည္း ယေန႔တုိင္ေအာင္ သူ႔ သီခ်င္းေတြကုိ ကၽြန္မ အပါအ၀င္ ေတးခ်စ္ ပရိ သတ္ေတြ ခံစား နားဆင္ေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

ေရးရရင္ စာရွည္ပါမယ္။ (အခုေတာင္ စာက အေတာ္ရွည္ေနပါၿပီ။) ေျပာမဆုံးေပါင္ -ေတာသုံးေတာင္ မကရွိတာမုိ႔ စာမ်က္ႏွာေတြ မ်ား … ဖတ္တဲ့သူေတြလည္း အခ်ိန္ေပး ဖတ္ၾကရမွာျဖစ္လုိ႔ ကၽြန္မ စာကုိ ဒီေနရာမွာဘဲ အဆုံးသတ္ရင္း …

ဦးဘသိန္း နဲ႔ တကၠသုိလ္ေအးေမာင္ တုိ႔ တူ၀ရီး ရဲ႕ ပထမဦးဆုံး ေဗြေဆာ္ဦး ႀကဳိးပမ္း အားထုပ္မႈျဖစ္တဲ့ ေခ်ာႏွမ မာယာ အပါအ၀င္ စတီရီယုိ ေတးသီခ်င္း ၁၀ ပုဒ္ကုိ နားဆင္ၾကည့္ၾကပါစုိ႔ရွင္။

ႏွင္းႏွင္းေအးဘသိန္း
22 March, 2017
Hyderabad, India

ေခ်ာႏွမမာယာ အပါအ၀င္ ေတးသီခ်င္း ၁၀ ပုဒ္
ေတးဆုိ - တကၠသုိလ္ေအးေမာင္
ေတးဂီတ - တကၠသုိလ္ေအးေမာင္ တစ္ကုိယ္ေတာ္
အသံဖမ္း - ဦးဘသိန္း (Multiple Recording)
Audio converting from Master Reel tape to CD - ကုိေရေအး (U BaThein Studio)
Released Year – 1971, May 24

၀၁။ မာယာခ်စ္သည္း (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၂။ သက္ဆုိင္သူသုိ႔ (ေရး-မႏၱေလးဦးဘသိန္း)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၃။ အပ်ံသင္စ (ေရး-ကုိေက်ာ္တင့္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၄။ ဒီအခ်ိန္နဲ႔ဒီနာရီ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၅။ ခ်စ္သူနဲ႔ရယ္ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၆။ ေဖာ္ကြာေ၀း (ေရး-မႏၱေလးဦးဘသိန္း)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၇။ တိတ္တခုိးခ်စ္ရသူ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၈။ ဘယ္မေျပလြမ္းတယ္ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၀၉။ တူႏွစ္ကုိယ္ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

၁၀။ ေခ်ာႏွမမာယာ (ေရး-တကၠသုိလ္ေအးေမာင္)
https://my.pcloud.com/publink/show…

crd ; မနွင္းနွင္းေအး